SAAMTREKKE

DIE ONTSTAAN VAN DIE CONRADIE-FEESTE EN -REGISTER. deur die opsteller H.L.N. Conradie.

 Toe my neef, dr. David Gideon Conradie, omtrent 1907 van Dublin teruggekeer het, het hy 'n sterk nasionale gevoel gehad. Hy was ten gunste daarvan dat Afrikaans verhef word tot skryftaal. Dit weet ek omdat hy eendag op Koelfontein se stoep my die koerant ... ek meen dit was "Ons Land" gewys het waar hy sekere uitdrukkinge onderstreep het, wat, volgens hom, nie Nederlands was nie, maar 'n brousel van Nederlands en Afrikaans. Waarom kan ons nie ons eie taal skryf nie? Hy het my binne 10 minute bekeer tot A.T.V. en toe ek in 1910 op Stellenbosch kom, het ek by die A.T.V. aangesluit, al was hulle 'n klein minderheid wat egter vinnig gegroei het. Neef David het 'n paar toneelstukke in Afrikaans vertaal bv. Piet Se Tante (Charly's Aunt).

 Maar neef David was ook bewus daarvan dat ons Conradies 'n familie in eie reg is, en hy wou die Conradie-geslagsregister opstel. Ek het in 1907 op Ceres by my oupa se halfbroer "Oom Dik Piet" en Tant Miemie loseer. Hulle het 'n register in hul Bybel gehad van hulself en hul kinders en ek moes dit vir neef David afskryf. Wat van die afskrif en die register geword het, weet ek nie; want toe ek later met die register begin het, was beide nie te vind nie. Jare het verbygegaan en ek het niks weer gehoor van die geslagregister nie.

ONS  EERSTE  CONRADIE-FEES.

 In die begin van 1931 was ek op ons familieplaas, Koelfontein, Ceres en daar het ek gehoor dat dit in 1932 100 jaar sou wees dat Oupa Danie die plaas gekoop het. Neef David wou hê dat ons dit feestelik vier. Hy was toe Administrateur van S.W.A. en kon nie self teenwoordig wees nie en wou hê ek moes die leiding neem. Hy het dan ook sommer 'n soort program opgetrek vir 'n eendaagse fees. Ek meen dit was by die geleentheid dat hy vir my 'n afskrif gegee het van die Conradies uit de Villiers se Geslagregister.  Ek het onderneem om al my oupa se afstammelinge op te spoor en het die 406, plus aangetroudes, in 'n boekie laat druk tot beskikking van die feesgangers.  Dit het eers die afstamming van Oupa van ons Duitse stamvader getoon en dan Oupa se afstammelinge.

 Ek het 'n gedenkplaat laat maak wat in die muur by die voordeur ingemessel is met die destydse muntstukke, met 'n lys van al die Conradie-familielede wat die fees bygewoon het en 'n ander lys van al die besoekers wat teenwoordig was.

 By die verrigtinge is daarop gewys dat die plaas Nu Munster, naby Wolseley, nog langer in die familie is en ook is versoek om daar ook 'n fees te reël. Die eienaars van Nu Munster, wat ook Koelfontein se fees bygewoon het, het glad nie daarvoor kans gesien nie. Ek het later besluit om al die Conradies bymekaar te roep en wel in Desember 1939 in Die Strand, waar elkeen vir sy eie losies kon reël. Ons het dit Die Kwart Millenium-fees genoem, omdat ons gemeen het dat die stamvader in 1688 saam met die Hugenote aangekom het. Later het ons uitgevind, ek meen deur dr. Hoge, dat hy reeds in 1685 aan wal gestap het.

DIE TWEEDE CONRADIE-FEES

 In Desember 1939 het ons toe drie dae lank lekker saamgesels oor ons groot manne soos administrateur J.H. Conradie van Kaapland, adm. D.G. Conradie en ook oor die beroemde vrou, dr. E1izabeth Conradie, wat een van ons spreeksters sou wees, maar kort tevore in Amsterdam oorlede is. Ons het komitees in die lewe geroep:

1. Die Werda-komitee bestaande uit myself, Johan (later Speaker van die Volksraad en regter van S.W.A.) en Frans (tans L.U.K. Kaapstad). Die eerste twee was Voorsitter en Sekretaris van die Fees.

2. 'n Wapenkomitee om uit te vind watter van die vier Conradie-wapens, in omloop, ons stamvader s'n was. Ek onthou nie wie die lede was nie.

3.  'n Fondskomitee om die Conradie-fonds hier gestig te beheer.   Die lede was Johan en ds. Jac.

4.  Ek is gevra om voort te gaan met die geslagsregister.

 Die volgende Desembervakansie het ek en my seun Dolf (H.L.J.) 'n toer onderneem om kerkboeke na te gaan, op soek na Conradies nl. van Luckhoff, waar ek skoolhoof was, oor Colesberg, Noupoort, Graaff-Reinet, Jansenvillel, Uitenhage, George, Riversdal, Heidelberg, Swellendam, Ashton, Montagu, Robertson, Tulbagh en Ceres. Die meeste werk is egter gedoen met korrespondensie.

DERDE  CONRADIE-SAAMTREK  1945.

 In 1945 het ons drie dae lank in die saal van die Sentraal Hoërskool, Bloemfontein vergader en o.a. vertellings gehad van die eienaardige maar opregte Oom Jacob Conradie van Esterhuispoort, Richmond.  Hier kon ek die geslagsregister al taamlik volledig behandel.

 In 1954 het ek die register met harde buiteband laat druk en gereed gehad vir verspreiding by die

VIERDE  CONRADIE-SAAMTREK  IN  DES. 1956.

 Hier in Die Strand het ek weer die geslagregister uiteengesit en die komitees moes verslag doen.  Die wapenkomitee kon niks verder nie en later het ek self na Marburg, Duitsland geskryf en die antwoord wat ek gekry het was: Daar is vier Conradie-wapens en as ek kan sê watter een my stamvader s'n is, kan hulle vir my een stuur, so nie kan hulle vir my een opmaak.  So is daar gesmokkel met wapens ook aan die Kaap.  Regter Johan het, voor hy na S.W.A. gegaan het, die Conradie-fonds in die Kaapse Helpmekaar gestort.

 In 1969 het ek die hele geslagsregister oorgetik en heelwat aanvullinge gemaak en in 1974 het ek die saak op groot skaal aangepak en hoop om in my 86ste jaar dit heelwat meer op datum te bring.   Baie dankie aan al die medewerkers.  Ek bemaak my lewensproduk aan die Conradie-nageslag nl. aan die drie lede van die Werda-komitee wat nog in lewe is, nl. Francois Daniel L.V., Barend Jacobus (Ben in die Strand) en Ds. Frederik Johannes as eksekuteurs.

VYFDE  CONRADIE-SAAMTREK  1985.

 Besonderhede volg later in die openbare pers - veral in Die Huisgenoot.
 

CONRADIE-SAAMTREKKE:

 'n Nuttige verslag in boekvorm oor die werksaamhede van die gehoue saamtrekke is nog by Ben Conradie teen R4. verkrygbaar. (Ben is reeds oorlede - Piet)